william wegman

William Wegman Talks Dog from Eardog Productions on Vimeo.

Bayraktar'ın İşleri Üzerine

                                                    

Kerem Ozan Bayraktar, Hospital-Intensive Care Unit. Sanatçı, Hastane serisini fotoğraf makinesiz, sadece üç boyutlu modelleme programlarını kullanarak üretmiştir. Bayraktar, fotoğraf, sinema ve hastane imgeleri arasındaki geçişkenliği sorgular. Intensive care unit çalışması sinema kültürünün görselliğini (örneğin Japon korku filmleri) kullanır. Resimlerin görsel dili aynı zamanda Silent Hill oyunlarına yakındır. Bayraktar’ın diğer işlerinde de karşılaştığımız su unsuru, burada bir arınmaya işaret eder, hastanedeki temiz ortamla örtüşür. Böylesine karanlık bir mekanda figürün olmaması. ışığın çeşitli formlarda gölgeler oluşturması steril bir ortamdan çok ölümü çağrıştırır.

                                              

Kerem Ozan Bayraktar, Post, 2009. 600 webcamden oluşan bu giysiyi süjesine giydiren Bayraktar,  bu çalışma ile birçok soru soruyor.  Öncelikle, izlemek veya dikizlemek için üretilen aletin işlevini yok ediyor. Webcam artık göstermekten çok kapatmaya, bedeni örtmeye yarayan bir şekle giriyor. İzleyicinin figürle bir iletişim kurmasını engelliyor, ‘o’nu içine kapatıyor. Sanatçı, dijitalleştirilen her şeyin seyirlik bir öğe haline geldiği, vitrinleştirildiği günümüzde teknolojik bir ürünü kapatmak, gizlemek için kullanıyor.  Bu iş, insanın teknolojiyle olan bağlantısının gerçekleştirecek tek yolun bedensizleşme olduğunu gösteriyor da olabilir.

Kerem Ozan Bayraktar, Icecubes_The Book, 2009. Bayraktar bu çalışmasında üç boyutlu hazır bir nesne olan 20. yüzyıl sanat tarihi kitabını  dondurarak buza benzer beyaz bir küpe dönüştürüyor. Sanatçı, tüm sanat tarihinin popüler bir sanat kitabına indirgenmiş, donmuş, ölmüş, müzeleşmiş olmasına işaret ediyor. Aynı zamanda buz, anı dondurma ve ölümsüzlükle ilişkilendirebileceğimiz bir nesne. Geçiciliğin hükmettiği bir dünyada  buz katmanının ardındaki kalıcılığa işaret ediliyor.  Sanatçının malzeme sayesinde yarattığı bu donukluk, sanat işini yabancılaştırıyor; bu objenin geçmişe ait olduğunu dile getiriyor. Beyaz ve buzla kurulan bu ilişki sanatçının kendi işlerine yabancılaşmayı engelleme amacını taşıyor: dondurma ve o anda kalma arzusu. Sanatçı böylelikle hiç eskimemelerini sağlıyor, geçmişe dair olmaktan çok şu ana hizmet ediyor.

Kerem Ozan Bayraktar, FROSTBITE_Mary Glacier, 2009. Kerem Ozan Bayraktar, daha çok portre alanında çalışıyor. Bu serideki resimleri fotoğraf aracılığıyla oluşturuyor. Modellerine önce beyaz tonlarda bir makyaj yapıyor, daha sonra üzerlerine yapay bir ışık yansıtıyor ve süjelerini bu koşullarda fotoğraflıyor. Bu üretim süreci, fotoğrafların resime dönüşmesi, bu imgelerin geleneksel portre anlayışıyla birebir örtüşmemesinin sebeplerinden biri. Diğer bir neden ise, Ozan’ın popüler kültürün görselliğinden beslenmesi. Beyaz tonlarda ve çok katmanlı bir şekilde oluşturduğu resimlerinde  birey sanki bir hastanenin sert ışığı altında arınmaktadır. Figürler izleyiciye bakmaz, izleyici içe dönük oldukları hissine kapılır. Figürün izleyiciye bakmamasının nedeni, izleyiciye bakan figürün pornografik olarak algılanabilmesi ve göz teması kurmamanın sinemanın görsel diline özgü olmasıdır.

Narcissus from Kerem Ozan Bayraktar on Vimeo.

Kerem Ozan Bayraktar, Narcissus, 2008. Videolarında resimsel bir stil benimseyen Bayraktar, bu videosunda aşina oldugumuz bir konuyu kullanıyor: suda kendi yüzüne bakarken, sudaki görüntüsüne aşık olan Narkissos’un günlerce yemeden içmeden kesilerek sonunda öldüğü mitolojik hikaye. Peki bu videoda figür gerçekten kendi görüntüsüne mi bakıyor? Bayraktar için su arınmayı, silinmeyi hatta doğal bir yok oluşu temsil ediyor. Sanatçı, aslında var olmayan bir görüntüyü mü yakalamaya çalışmakta? Su etkisi nedeniyle pek net olmasa da Bayraktar’ın  figürü ilk defa karşıya bakıyor. Bu baktığı, dokunmaya çalıştığı suret biz ekranın arkasındakiler olabilir mi?

Man with bike from Kerem Ozan Bayraktar on Vimeo.

Kerem Ozan Bayraktar, Man with Bike, 2007. Kerem Ozan Bayraktar, Man with Bike çalışması ile bir dışavurumcuya benzer bir şekilde yaşama karşı tepkilerini ifade eder. Sıkıntı, sinir ve hatta kaygı uyandıran bu işini –sanatçının bilgisayar yazılımlarıyla oluşturduğu üç boyutlu figürü ve içinde bulundugu çevreyi- modern yaşamın sınırları içinde sıkışıp kalmış bireyin yarı ölmüş haliyle ilişkilendirmek mümkün. Belirli kimliklere bürünen, durmadan değişen yaşam koşullarına uymaya çalışan birey, ilerleme güdüsüyle harekete geçer ve  bitmeyen sonsuz bir döngünün içinde bulur kendini. Modernizmin zorlayıcı ve bir örnekleştirici mantığının aşılmasındaki ana engellerden biridir bu aynı zamanda. Artık ütopyalar peşinde koşamaz;  Baudrillard’ın dedigi gibi kurmacanın kurmacası, taklidin taklidinin peşine düşer. İnsan bedeni artık her şeyden çok makinalara, teknolojiye yakındır, hatta onların kölesi olmuştur.

Botero Pera'da

21. yüzyılın en çok merak uyandıran sanatçılarından biri olan Fernando Botero, 64 yapıttan oluşan geniş kapsamlı bir sergiyle, Türk sanatseverlerle ilk kez Pera Müzesi'nde buluşuyor. Günümüz estetik anlayışına yeni bir yorum getiren Botero'nun bu sergisi sirk, boğa güreşi, Latin Amerika halkı, Latin Amerika yaşamı, ölüdoğa ve sanat tarihinin geçmiş ustalarından uyarlamaları kapsayan altı bölümden oluşuyor. Kolombiya doğumlu sanatçının kendi kültürüne ait yoğun yansımalar taşıyan yapıtları yüzyılımızın güzellik kavramını sorgularken özgün üslubu ve özyaşamöyküsel göndermeleriyle de dikkat çekiyor.

04 Mayıs - 18 Temmuz 2010

Fernando Botero04 Mayıs - 18 Temmuz 201Fernando Botero21. yüzyılın en çok merak uyandıran sanatçılarından biri olan Fernando Botero, 64 yapıttan oluşan geniş kapsamlı bir sergiyle, Türk sanatseverlerle ilk kez Pera Müzesi'nde buluşuyor. Günümüz estetik anlayışına yeni bir yorum getiren Botero'nun bu sergisi sirk, boğa güreşi, Latin Amerika halkı, Latin Amerika yaşamı, ölüdoğa ve sanat tarihinin geçmiş ustalarından uyarlamaları kapsayan altı bölümden oluşuyor. Kolombiya doğumlu sanatçının kendi kültürüne ait yoğun yansımalar taşıyan yapıtları yüzyılımızın güzellik kavramını sorgularken özgün üslubu ve özyaşamöyküsel göndermeleriyle de dikkat çekiyor.

Michael Dickinson is a British artist and the founder of the Istanbul Stuckists. He has lived in Turkey for over 20 years.

In June 2006 he displayed a collage Best in Show  showing the face of Turkish Prime Minister, Tayyip Erdogan, on a dog's body being given a rosette by President Bush. This was in an anti-war show organised by the Global Peace and Justice Coalition. Dickinson had work in the show and added this particular collage without the organisers' knowledge. The collage was seized by the police, and he was told he would be prosecuted.

In September 2006, he arrived at court in Istanbul and was informed he would not be prosecuted for lack of evidence, but that Erkan KayaIn of the Global Peace and Justice Coalition would be prosecuted. Outside the court he held up a similar collage, Good Boy , showing the face of the Turkish Prime Minister Tayyip on a dog's body with a stars and stripes leash and nuclear missile tail. Dickinson was arrested and detained for 10 days in "horrific" conditions. He was informed he would be prosecuted for displaying this collage.

In October 2007 he arrived at court, and the case was adjourned so that the opinion of professors could be ascertained as to the worth of the collage.

On 24 March 2008, he appeared in court. The professors of art from Marmara university invited by the judge to give their evaluation as to whether it was art or insult didn't show up, so the trial was adjourned.

On 25 September 2008, he appeared in court again under article 125/3 "insulting the prime minister" with a possible two year jail sentence if convicted. He was acquitted of the charge.

In June 2009, the acquittal was overturned, and he fled to England, giving away all his possessions. Unable to find work, and refused Jobseekers Allowance, he returned to Turkey.

He was summoned to court again and the case adjourned.

27 January 2010, the judge in Kadiköy law court, Istanbul, said Dickinson was guilty of insulting the Turkish Prime Minister with the collage. When Dickinson said he would not pay any fine, though that could result in up to two years in prison, the judge delayed a final decision until a hearing at 2pm on 9 March 2010.

Muğlak Sınırlar

I thought i've seen everything from Kerem Ozan Bayraktar on Vimeo.

Ben Marmara Güzel Sanatlar Fakültesi’nde üçüncü sınıf öğrencisi iken, lisans ve yüksek lisans dersleri bazen birlikte yapılırdı. Bu durum, besleyici olabildiği gibi, bazen iki tarafı da rahatsız edebiliyordu. Bir yanda, bazı kavramların peşinden gitmeye çalışan yeni yetme sanat öğrencileri, diğer yanda da az çok kafalarında bazı şeyleri oturtmuş, nispeten deneyimli genç sanatçılar…

Yüksek lisans öğrencileri ile çalışmanın bize kattıkları yadsınamaz. Ne okuyorlar? Neler yapıyorlar? Düşüncelerini nasıl imgelere dönüştürmüşler?  Kerem Ozan Bayraktar’la arkadaşlığımız bütün bu soruları cevaplamaya çalışırken başladı. Her yeni üretim aşamasında, tıkandığımda, elime kalem kağıt alıp neyi ne için yaptığımı sorgulamamı tavsiye ederdi bana. Bu anlamda, benim ürettigim projelerdeki kimi kavramları farkına varmamda, belki bilinçsizce de olsa bir etkisi olmuştur.

İlerleyen günlerde görsel günlükte Kerem Ozan Bayraktar’ın işlerinden bahsetmek istediğimden, önce kendisiyle kısa bir röportaj yapmayı uygun buldum.-R.K.

RK: Önce çalışmalarından bahseder misin? Neleri mesele ediniyorsun? Pratiğini neler  besliyor?

KB: İşlerimi üretirken sinemadan, mitolojiden, reklamlardan ya da sanattan göstergeler alıp, farklı araçlarla yeniden inşa ediyorum. Ana meselem içinde büyüdüğüm yabancı ortamı yeniden üretip, farklı  görme biçimleriyle izleyiciye sunmak. Bunu yaparken genellikle yüceleştirme, arındırma ya da bağlamını kaydırma gibi yöntemlerden yararlanıyorum. Genellikle dijital imgeler, fotoğraf, resim, animasyon ve üç boyutlu hazır nesnelerin işlenmesine dayalı post-prodüksiyon araçlarını kullanıyorum .

Popüler kültürden beslendiğimi söyleyebilirim. Ticari pazarın, nesneleri, bedenleri ve mekanları nasıl yorumladığı ilgimi çekiyor. Aslında temelde sürekli yaptığım, içinde büyüdüğüm bu ortamı -ki bu ortam sentetik bir ortam olarak da tanımlanabilir- tekrar düşünmek, onu arındırmak, içine başka anlamlar sokarak muğlak hale getirmek. Örneğin iki haftadır bir kola kutusu ile mücadele ediyorum. Kola kutusu kullanıldığında oldukça klişe bir işe neden olabilecek, anlamı oldukça belirlenmiş bir nesne. Fakat benim öznel tarihimde, çocukluğumdan beri bir yeri var. Bu ürünün benim belleğimde nasıl yer almaya başladığını, benim için ne gibi anlamlar ifade ettiğini düşünüyorum. Amacım kutuyu bir şekilde suistimal etmek, onu başkalaştırmak. Ben genelde burada sorun yaşıyorum. Temsil gücü çok yüksek bir nesneyi bozarken yeni bir denge kurmak çok zor.

RK: Popüler kültüre ait olan nesnelerin  gerçekliğini yadsıyan bir tavrın var. Kola kutusunu kendi anlamından koparıp senin kendine ait gerçekliğinle iç içe geçiriyorsun. Bir anlamda kola kutusunu yeniden keşfediyorsun. Peki tüketim kültüründen beslenen biri olarak ürettiklerinin kiçle olan ilişkisi  nedir?

KB: Benim bütün işlerimin biraz kiç olduğunu düşünüyorum. Belki de klişe daha doğru bir kelime. Örneğin hastane serisi, Silent Hilloyunlarından ya da  Japon korku filmlerinden çıkmış gibi. Öte yandan, yoğun olarak kullandığım su, Hollywood’a özgü bir sel felaketinin göstergesi olurken aynı anda arınmanın, silinmenin veya doğal bir yok oluşun göstergesi de oluyor.

Dijital teknolojileri, tipografiyi, makyajı ve maketleri kullanmamın en önemli nedeni ticari imge üretim araçlarını ve yazılımlarını reddetmekten çok aynı araçları farklı çıkarlar için kullanmak istemem. Ticari imge üretim dilinden kastettiğim şey ise,temsil ettiği şey olduğunu iddia eden fakat aslında o olmayan, sentetik bir gerçekliğe dayanan, rönesans resmi ile başlamış ve bugün tüm gösterge sanayisini elinde tutan dil.

Amacım popüler kültür tarafından imge ve anlam arasında kurulmuş doğrudanlığı kırmak ve imgeyi anlamdan bağımsız olarak her yöne hareket eden bir alana çekmek. Çalışmalardaki bu anlam ikilemlerini keskin bir karşıtlık üzerinden değil, muğlak sınırlar üzerine kurulu bir ilişki üzerinden üretmeyi amaçlıyorum.

RK: Kullandığın mecranın yapıtla ilişkisi  nedir? Resim, video ve fotoğrafı kullanıyorsun, bu araçların birbiriyle olan akrabalığını nasıl tanımlıyorsun?

KB: Genelde fotoğraf, video ve resim gibi geleneksel mecralarla çalışıyorum ama gerek fotoğrafta gerek videoda resimsel bir dil benimsediğimi söyleyebilirim. Çalışmaya başlarken malzemeyi çoktan kafamda belirlemiş oluyorum. Fikir kafamda, malzemesiyle birlikte beliriyor. Aslında fotoğraf çektiğim söylenemez. Fotoğraf makinesini kullanmayı bile doğru dürüst bilmiyorum. Aynı şekilde kamera ve fırça kullanmayı da çok iyi bilmiyorum. Zaten ortaya çıkan işler genelde büyük ölçüde arada kalmış işler. Fotoğrafların çoğuna müdahale ediyorum, bu yüzden resime daha yakınlar. Videolarımda daha çok küçük animasyonlar ve yine resim diliyle inşa edilmiş hareketli imgeler var. Plastik bir meyveyi yağlı boya ile boyayıp fotoğrafını çekmem ya da video üretiminde gerçek oyuncularla üç boyutlu modelleri bir arada kullanmam bu ‘arada’lığın birkaç örneği. Bunun temel nedeni malzemenin tek bir gerçeklik dizgesinden okunmasını engellemek ve yeni anlam alanları açmak.

Malzeme ile doğrudan kurduğum ilişki yine aslında en başta söz ettiğim donukluk ilişkisi üzerine kurulu. Çünkü tüm bu mecralar bittikten sonra geçmişe ait izlere dönüşüyorlar. Şimdi deneyimlerken bile geçmişte bir alana sıkıştırılmış imgelere bakıyoruz. Örneğin şu anda interaktif sanat üzerine dersler alıyorum ve çoğu zaman iş üretirken tıkanıyorum. Sanırım ‘şimdi’ ile ilgili bir sorunum var. İzleyicinin işe katkısı, işin bir temsilden öte bir sistem olması ve hayatın içinde çalışır hale gelmesi kulağa hoş geliyor. Ama tüm dünyanın bu yönde ilerlemesi bende bir tepki tetikliyor. Sanırım işle izleyici arasındaki mesafenin varlığını koruması benim için önemli. Bu yüzden interaktif mecralar ile çalışırken dahi bir şekilde iletişimin tıkandığı, sorunlu gözüktüğü bir şeyler yapmaya çalışıyorum.

RK: Sanal ve gerçeklik arasındaki ilişkiyi nasıl yorumluyorsun?

KB: Sanal ve gerçeklik arasında bir karşıtlık ilişkisi görmüyorum. Sanalı, gerçekliğin bir parçası olarak görüyorum. Örneğin internet, hayatın bir parçası sadece, onun bire bir bir temsili ya da onun yerine geçmeye çalışan bir şey değil. Tabii gerçeklik derken, aslında herkesin kafasında farklı bir anlamı olan, sürekli değişen bir şeyden söz ediyoruz. Bu kadar öznel olan bir şeyin tek bir şeymiş gibi görülmesi beni rahatsız ediyor. Benim işlerimde de belirli bir gerçeklik anlayışından öte aslında gerçeklik diye bir şeyin olmadığı anlayışı var. Ama bu herşeyin sanal olduğu anlamına gelmiyor kesinlikle. Sadece öyle bir şey yok ve inanmamıza gerek de yok. Örneğin bir oyuncak fotoğrafı ile bir bilgisayar imgesini yana yana sergilediğimde orijinallik fikri tamamen ortadan kalkıyor. Ya da sanal mı sorusu da ortadan kalkıyor çünkü bunu görerek anlamak imkansız. İmge bir malzemeden diğerine geçiyor sürekli. Sorun, Berger’in dediği gibi “görünürlük denen muamma” aslında.