27 Kasım 2009 Cuma

'Gorunmez Canavar' Orlan





Chuck Palanhuik'in cok sevdigim kitabi Gorunmez Canavarlar vucudun ve yuzun deformasyonu ve transformasyonunu ele alan plastik operasyonlar ve kimlikle ilgili olusturulmus inanilmaz bir hikayedir. Cinsiyetin bile bir goruntuden ibaret oldugunu soyleyen Palahnuik Bati kulturunun klasik estetik anlayisini sorguladigi bu kitapta 
tüketim toplumuna ve estetik operasyon kültürüne cok siddetli elestiriler getirir.  Ayni benzerlikte bir egilim gosteren baska bir sanatci ise Orlan'dir.
Cogu kadin genclesmek, guzellesmek hatta cesitli guzellik normlarina uyabilmek icin estetik cerrahiye basvururken Orlan bu estetik ameliyatlari guzellik kavramini sorgulamak ve yeniden olusturabilmek icin kullanir. Carnal art olarak adlandirdigi sanatsal performanslarinda,  vucudunu ve yuzunu yeniden bicimlendirir. Orlan'in performanslari Antik Yunan'in hikayelerinin farkli kadinlarinin en guzel parcalarini alarak, ideal kadin goruntusunu saglayabilmek icin olusturumus bir parodidir. Sanatci vucudun 'degistirilmis bir hazir yapim' olmasi gerektigini dusunur. Bedenini gozden cikartmis, onu neredeyse kurban etmistir. Tek derdi insan vucudunu degistirmek ve onu toplumsal bir tartismaya acmaktir. Hicbir seyin gorundugu gibi olmadigi dunyanin aynisini atolyesi olarak nitelendirdigi ameliyathanelerde yeniden olusturur. Aldigi morfinler sayesinde hic aci cekmiyor gibi gozukse de herzaman icin bir olum tehlikesiyle karsi karsiya gelen sanatci ayni Palahnuik'in kitabindaki karakterler gibi birer gorunmez canavardir.  Kisinin kimliginin yuzuyle ozdeslestigini dusunursek Orlan bu tanimi yikmak istercesine toplumsal otoritelere karsi gelerek kendini kimliksizlestirir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder